Εσύ αγόρι μου χάνεσαι . Ούτε ο Ίακχος δεν έκανε τέτοιο κοσμικό ρεπορτάζ
Ο ΘΕΟΣ ΙΑΚΧΟΣ
Μυθολογία: Ο μυστικός θεός της Ελευσίνας. Ελέγετο υιός του Διός και αδελφός της Κόρης, της οποίας ενίοτε λέγονταν και σύζυγος. Ήταν η αρσενική αρχή της φύσης, ως η αδελφή του ήταν η θηλυκή της αρχή. Συναλτρεύονταν στην Αθήνα (στο Ιακχείο) και στην Ελευσίνα μετά των μεγάλων ελευσίνιων θεοτήτων (Δήμητρας και Κόρης), αλλά ποτέ δεν ανυψώθηκε στο αξίωμα τους· έμεινε πάντοτε δευτερεύουσα θεότητα των μεγάλων μυστηρίων. Κατά τα κείμενα μάλιστα του Ε΄ αιώνα π.Χ. ο Ίακχος ήταν το θείο παιδί, το οποίο χρησίμευσε ως μεσάζοντας μεταξύ των μεγάλων ελευσίνιων θεοτήτων και των λατρευτών τους. Για αυτό και ο φέρων το αρχαίο ξόανο του ιερέας ηγείτο της κατά την 19ης Βοηδρομίωνος της πομπής εκ των Αθηνών εις την Ελευσίνα, η οποία έφτανε εκεί περίπου στα μεσάνυχτα υπό το τρεμόσβηστο φως το λαμπάδων, οπότε το ξόανο του θεού τοποθετούνταν εις τον ιερό, ενώ οι εορταστές, επίσημοι (ανώτατοι άρχοντες των Αθηνών και της Ελευσίνας, οι θεωροί των ξένων πόλεων) και μη, στεφανωμένοι με μύρτα έψαλλαν τον ύμνο Ίακχο.
Η δευτερεύουσα θέση του Ίακχου στην Ελευσίνα οφείλονταν στην βραδεία εισαγωγή της λατρείας του, η οποία πρώτη φορά μνημονεύεται από τον Ηρόδοτο (ΙΙ, 65), ο οποίος λέει, ότι κατά την ημέρα της κατά της Σαλαμίνας ναυμαχίας (20η Σεπτεμβρίου επιούσαν της πομπής) ο εξόριστος βασιλεύς της Σπάρτης Δημάρατος και ο Δίκαιος ο Θεοκύδους, εξόριστος Αθηναίος, ευρισκόμενοι στο Θριάσειο πεδίο είδαν κάποια οπτασία από την Ελευσίνα που προανάγγελλε την νίκη των Αθηναίων (ελέγετο δηλαδή ότι είδαν κονιορτό «ὡς ἀνδρῶν τρισμυρίων», ο οποίος γινόμενος νέφος διευθύνθηκε προς την Σαλαμίνα, συγχρόνως δε άκουσαν τις κραυγές «Ἴακχε, Ἴακχε». Φαίνεται ότι η λατρεία του θεού αυτού εισήχθηκε μετά την επικράτηση των δογμάτων των Ορφικών, των οποίων μέγας θεός ήταν ο Ζαγραίος Διόνυσος, προς τον οποίο ταυτίζονταν ο Βάκχος και ο Ίακχος. Η πομπή της οποίας της εικόνα έχουμε εις τους «Βατράχους» του Αριστοφάνη, τελείωνε δια της πομπώδους και πάλι μεταφοράς, μετά την πανυχίδα στο Τελεστήριο, του ξοάνου εξ Ελευσίνας στην Αθήνα. Η όλη εορτή φαίνεται ότι ήταν η απεικόνιση της εν Ολύμπω χαράς των θεών δια την απελευθέρωση της Κόρης από τα σκοτάδια του Άδη και της ευδαιμονία των ανθρώπων στα Ηλύσι πεδία, την οποία προσδοκούσαν οι μύστες των Ελευσίνιων μυστηρίων, κατ’ αντίθεση με την φρίκη του Ταρτάρου. Όμοιες εορτές με την προαναφερόμενη τελούταν προς τιμή του Ιάκχου και σε άλλες πόλεις της αρχαίας Ελλάδας, και ιδίως στην Λέρνη, την Κόρινθο, στον Σικυώνα και στην Αρκαδία....
(Πηγή: Γεράσιμος Δ. Καψάλης, Πρόεδρος του εκπαιδευτικού Συμβουλίου, Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, τόμος ΙΒ΄, σσ. 770 - 771)