Ιστορίας συνέχεια (και όποιος αντέξει)
...Ο σουλτάνος, δέν είχε αφήσει περιθώρια γιά ανάπαυλα στό Ρωμανό. Τόν Δεκέμβριο του 1070 είχε εξαπολύσει τούς ταχύτατους ιππείς του καί κατέλαβε τίς πόλεις Μάντζικερτ καί ʼρτσε της Αρμενίας. Επόμενος στόχος του, ήταν μια άλλη Αρμενική πόλη, η Έδεσσα (Ούρφα), αλλά ο Ρωμανός είχε ήδη αποφασίσει νά κτυπήσει τόν εχθρό στά εδάφη του αντί νά τόν καταδιώκει σέ έδαφος της Αυτοκρατορίας.
Με την έναρξη της εκστρατείας, το ηθικό των στρατιωτών ήταν εξαιρετικά χαμηλό. Το πνεύμα ηττοπάθειας, με το οποίο είχε διαποτιστεί τόσο καιρό το στράτευμα, όντας ανεκπαίδευτο, απόλεμο και παραμελημένο από την πολιτική ηγεσία για πολύ μεγάλο διάστημα, και έχοντας υποστεί αλλεπάλληλες ήττες,, εξακολουθούσε να πλανιέται στην ατμόσφαιρα.Οπουδήποτε και αν κοιτούσε γύρω του, ο Ρωμανόςγέμιζε απόγνωση και απελπισία. Ξένοι μισθοφόροι, Νορμανδοί, Κουμάνοι, Πετσενέγοι, ύποπτοι να αυτομολήσουν με την πρώτη ευκαιρία. Και επιπλέον, γνώριζε καλά ότι η μαχητικότητα της στρατιάς τελούσε σε άμεση εξάρτηση από την μαχητικότητα και την νομιμοφροσύνη των αξιωματικών του ? και από αυτούς, λίγους μπορούσε να εμπιστεύεται.
Ο αρχηγός των Νορμανδών μισθοφόρων, ο ικανός πολεμικά τυχοδιώκτης Ρουσέλ ντε Μπαγιέλ ,ήταν γενναίος και αποτελεσματικός στη μάχη, αλλά αναξιόπιστος κι αυτός, όπως όλοι οι Φράγκοι. Ο Μάγιστρος, Αρμενικής καταγωγής, Ιωσήφ Ταρχανιώτης ήταν εμπειροπόλεμος, αλλά με καλές σχέσεις με τους Δούκες.Οι αξιωματικοί τους οποίους μπορούσε να εμπιστεύεται ήταν τρεις παλιοί γνώριμοί του, οι οποίοι ήταν πάντοτε πιστοί στο πρόσωπό του: ο Μάγιστρος Νικηφόρος Βασιλάκιος, ο Δομέστικος (=Αρχιστράτηγος) των Σχολών (=Τάγματα) της Δύσης Νικηφόρος Βρυέννιος και ο Καππαδόκης στρατηγός Θεόδωρος Αλυάτης. Αυτοί, επικεφαλής των εμπειροτέρων ανδρών από τα Θέματα της Αυτοκρατορίας, θα αποτελούσαν την κύρια δύναμη στον επικείμενο αγώνα.
Από την έναρξη της εκστρατείας, και κατά τη διάρκειά της, οι κακοτυχίες και τα άσχημα προμηνύματα αποτελούσαν συντροφιά της στρατιάς, πράγμα που ενέτεινε την ανησυχία του Ρωμανού και τον έκαναν να δείχνει απόμακρη και επιθετική συμπεριφορά στους στρατιώτες του. Μέχρι την άφιξη της στρατιάς στην Αρμενία, που αποτελούσε και τον αντικειμενικό σκοπό της εκστρατείας, το ηθικό παρέμεινε χαμηλό, τα νεύρα τεντωμένα, και ο Ρωμανός βυθισμένος σε άσχημες σκέψεις, τόσο για τα μελλούμενα, όσο και γι? αυτά που άφηνε πίσω του. Και η αλήθεια ήταν ότι, ξεκινώντας την εκστρατεία, ο Ρωμανός άφηνε εκτεθειμένα τα νώτα του, τόσο στην Κωνσταντινούπολη, όσο και στις επιλογές του μέσα στο στράτευμα.
Αναχωρώντας για την εκστρατεία, ο Ρωμανός δεν είχε λάβει μέτρα εναντίον των ραδιούργων Μιχαήλ Ψελλού και Ιωάννη Δούκα, με μόνη εξαίρεση την εξορία του τελευταίου στην Βιθυνία και την παρουσία του μεγαλύτερου γιού του, του Ανδρόνικου, στο στράτευμα, τον οποίον κρατούσε δίπλα του στην εκστρατεία, ώστε να τον εποπτεύει και να εξασφαλίζει και την νομιμοφροσύνη του πατέρα του.Του ανέθέσε, μάλιστα, και την διοίκηση της οπισθοφυλακής του στρατεύματος, την οποία αποτελούσαν εφεδρικά στρατεύματα, αμφιβόλου μαχητικότητας.
Στίς αρχές Μαΐου 1071, η στρατιά έφθασε στήν Καισάρεια όπου συνεκλήθη πολεμικό συμβούλιο. Εκεί κατετέθησαν πολλά επιχειρήματα από στρατηγούς, γιά νά μήν διεκπεραιωθεί η εκστρατεία σέ εχθρικό έδαφος αλλά νά ακολουθήσουν τήν ίδια αμυντική τακτική πού ακολουθούσαν στις προηγούμενες εκστρατείες. Ο Ρωμανός όμως επέμενε νά προχωρήσουν, δεδομένου ότι η αμυντική τακτική των προηγούμενων ετών ήταν ατελέσφορη. Ο κύβος ερίφθη καί η στρατιά προχώρησε μέσω Σεβάστειας καί Κολωνείας πρός τήν Θεοδοσιούπολη (Ερζερούμ), ενώ ο Ρωμανός ήλπιζε ότι αυτή η κίνηση θά ανάγκαζε τόν Τούρκο σουλτάνο νά έρθει σέ διαπραγματεύσεις πρός σύναψη συμφώνου ειρήνης.
Τα τέλη Ιουνίου βρίσκουν τη στρατιά στη Θεοδοσιούπολη (σημερινό Ερζερούμ), τελευταίο σταθμό πριν το Ματζικέρτ, όπου ο Ρωμανός διευθέτησε τις τελευταίες λεπτομέρειες. Οι πιο πρόσφατες πληροφορίες των αγγελιαφόρων ήθελαν τον Σουλτάνο να βρίσκεται στο Χαλέπι, κινούμενος ταχύτατα βόρεια, προς την Αρμενία επικεφαλής μίας δύναμης περίπου 15.000 ανδρών, για να αντιμετωπίσει την απροσδόκητη εισβολή.Έκτοτε δεν είχε λάβει καμία περαιτέρω πληροφορία για τις κινήσεις του, αλλά η απόσταση που έπρεπε να καλύψει ήταν τουλάχιστον 600 χιλιόμετρα, τη στιγμή που για τον ίδιο απαιτούνταν 150. Είχε το χρόνο να ξεκουράσει τη στρατιά και να φθάσει στο Ματζικέρτ πριν τον αντίπαλό του.
Όσο περίμενε τον εχθρό, ο Ρωμανός αποφάσισε να διαιρέσει τον στρατό σε δύο τμήματα.Το πρώτο το έθεσε υπό τις διαταγές του Ιωσήφ Ταρχανιώτη, ο οποίος θα κατελάμβανε το Χλίατ (Αχλάτ), περίπου 50 χιλιόμετρα νότια του Ματζικέρτ. Το Χλίατ, ένα από τα κυριότερα ορμητήρια των τουρκικών επιδρομών, φυλασσόταν μόνο από τοπική φρουρά. Με την κατάληψή του, ο ο Ρωμανός ήλπιζε να αποκλείσει τη δυνατότητα πρόσβασης του Σουλτάνου προς το Ματζικέρτ και ταυτόχρονα θα προφύλασσε το δεξιό πλευρό της στρατιάς από αιφνιδιαστικές επιθέσεις, την ώρα που ο ίδιος, επικεφαλής του δευτέρου τμήματος, θα κατελάμβανε το Ματζικέρτ (σημερινό Μαλαζγκέρτ).
Η δύναμη του Ταρχανιώτη περιείχε στις τάξεις της τους πλέον έμπειρους στρατιώτες: 20.000 ιππείς και βαρύ πεζικό, καθώς και τους Νορμανδούς σιδερόφρακτους ιππότες του Ρουσέλ (Ρουσέλιος για τους Βυζαντινούς), ένα σύνολο 27000 περίπου ικανών μαχητών.
Οι ενστάσεις των αξιωματικών για τη διαίρεση του στρατεύματος, απορρίφθηκαν ως αβάσιμες.Αφενός η μικρή φρουρά του Χλιάτ θα υπέκυπτε γρήγορα. Αφετέρου, η απόσταση Χλιάτ-Ματζικέρτ ήταν μικρή και ο Ταρχανιώτης είχε τον χρόνο να το καταλάβει και να επιστρέψει πάλι στο Ματζικέρτ για να λάβει μέρος στη μάχη.
Μετά τη διαίρεση του στρατεύματος, ο Αυτοκράτορας ανέλαβε το υπόλοιπο στράτευμα και κατευθύνθηκε προς το Ματζικέρτ, στο οποίο έφτασε στις 15 Αυγούστου 1071. Θεωρώντας ότι κατείχε πλέον το στρατηγικό και πλεονέκτημα έναντι ενός ολιγάριθμου αντιπάλου, για τον οποίο θεωρούσε ότι βρισκόταν ακόμη μακριά, στρατοπέδευσε έξω από τα τείχη της πόλης, αναμένοντας ειδήσεις από το απόσπασμα του Ταρχανιώτη.
Την ίδια ώρα , 50χιλιόμετρα νότια του Ματζικέρτ το απόσπασμα του Ταρχανιώτη είχε φθάσει στο Χλίατ. Η φρουρά, έντρομη απέστειλε αγγελιαφόρους στό στρατόπεδο του Αλπ Αρσλάν στήν Ιεράπολη γιά νά του αναγγείλουν τό τρομερό νέο. Ο Σουλτάνος αιφνιδιάστηκε από τήν έξοχη στρατηγική κίνηση του αντιπάλου του καί κατάλαβε ότι αν έχανε τά αρμενικά εδάφη, τή στιγμή πού αυτός ήταν στήν Συρία, θά διαλυόταν τελείως η δύναμή του, τό κύρος του θα κατέρρεε καί τό κράτος του δέν θά βρισκόταν σε επισφαλή θέση. Η αντίδρασή του ήταν ακαριαία. Έστειλε παντού αγγελιαφόρους, ζητώντας από τούς μουσουλμάνους της Βαγδάτης, του Ισπαχάν, τούς Κούρδους του Βορείου Ιράκ, τούς Μουσουλμάνους της Συριακής ερήμου, βοήθεια γιά ιερό πόλεμο (Τζιχάντ) κατά των απίστων. Αμέσως ξεκίνησε μία κεραυνοβόλα πορεία γιά νά καλύψει τήν απόσταση πού τόν χώριζε από τά αυτοκρατορικά στρατεύματα, κατά τήν διάρκεια της οποίας έσκασαν από τήν εξάντληση πολλά άλογα. Στίς 20 Αυγούστου μέ ξαφνική έφοδο, ο Ρωμανός κατέλαβε τό Μαντζικέρτ ενώ τήν ίδια ώρα οι Ρουσέλ καί Ταρχανειώτης λιποτακτούσαν καί εγκατέλειπαν τόν άτυχο αυτοκράτορα, ο οποίος αγνοούσε τήν προδοσία τους. Η αριστοκρατία της πρωτεύουσας, φαίνεται πως έκανε καλά τή δουλειά της, έχοντας πλέον ως μοναδικό σκοπό της, τήν εξόντωση όχι των εισβολέων αλλά εκείνου πού προσπαθούσε νά σώσει τήν πατρίδα του.Οι Ρουσέλ και Ταρχανειώτης
εγκατέλειψαν το Χλιάτ, χωρίς ποτέ να ειδοποιήσουν τον Ρωμανό για τις κινήσεις τους και χωρίς ποτέ να επανενωθούν με το κύριο σώμα του στρατού.Τα ίχνη τους, εμφανίζονται πολύ αργότερα στην Μελιτηνή (Μαλάτυα), 150 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά! Οι πιθανότητες να αιφνιδιάστηκαν και να κατανικήθηκαν από τουρκικές δυνάμεις, είναι μηδαμινές, αν όχι μηδενικές. Ακ
όμη και σε αυτή την περίπτωση όμως, θα μπορούσαν να αποστείλουν έναν αγγελιαφόρο στο Ματζικέρτ για να ενημερώσει τον Ρωμανό για την κατάσταση.
Ο Ταρχανιώτης ήταν ένας έμπειρος, γενναίος στρατηγός, επικεφαλής ενός ισχυρού αποσπάσματος 27.000 βετεράνων, δύναμης ίσης με τον στρατό του Αλπ Αρσλάν. Η εξαφάνισή του χωρίς κανένα ίχνος ενισχύει τις φήμες περί εσκεμμένης προδοσίας εκ μέρους του. Η εικασία αυτή επιβεβαιώνεται από την εξέλιξη των γεγονότων που θα επακολουθούσαν. Το γεγονός πάντως, ήταν ότι το πιο εμπειροπόλεμο τμήμα της στρατιάς είχε εγκαταλείψει το Ρωμανό λίγες ημέρες πριν τη μάχη?
ʼντε να ετοιμαστούμε και για καμιά βόλτα!!!