Ο Τάκης Μπαλτάκος, συγγραφέας του βιβλίου «Το τέλος του Εφιάλτη», θεωρεί τους «300» έναν ύμνο στην Αρχαία Σπάρτη, με αρκετές, ωστόσο, κινηματογραφικές υπερβολές.Καθώς οι «300» σπάνε κάθε ρεκόρ εισιτηρίων, οι γνώμες και οι κριτικές, ως συνήθως, διίστανται, η αρχαία Σπάρτη ξανάρχεται στο προσκήνιο. Παρεξηγημένη, ή «υπερτιμημένη», είναι έστω και υπό το βλέμμα του Τζακ Σνάιντερ (σκηνοθέτη των 300) και του Φρανκ Μίλερ (δημιουργός του σχετικού κόμικ) της μόδας.
Η ταινία δεν διεκδικεί, φυσικά, τις δάφνες ενός ιστορικού ντοκιμαντέρ, ούτε πρέπει κανείς να τη βλέπει έτσι, γιατί θα βλέπει το δάσος, χάνοντας το δέντρο.
Κάπως έτσι την είδε και ο Τάκης Μπαλτάκος. Συγγραφέας του ιστορικού μυθιστορήματος «Το τέλος του Εφιάλτη» (εκδόσεις Libro) που όχι μόνο δεν ενοχλήθηκε από τις …ιστορικές ανακρίβειες, αντιθέτως, φάνηκε να το απολαμβάνει.
«Για μένα η ταινία είναι ένας εικαστικός ύμνος στον Λεωνίδα και την Σπάρτη. Θα έλεγα σπανιότατος ύμνος, σε ό,τι αφορά κάτι ελληνικό, που παρουσιάζεται από το Χόλιγουντ…» Παρότι οι Πέρσες εμφανίζονται να εκστρατεύουν στην Ελλάδα με ελέφαντες και ρινόκερους; «Μα εδώ δεν μιλάμε για …History Channel, αλλά για μια ταινία, που πάνω απ’ όλα θέλει να κόψει εισιτήρια και να πουλήσει. Υπ’ αυτή την έννοια οι όποιες υπερβολές, μοιάζουν με ποιητική αδεία, ή για να μην είμαστε κι εμείς υπερβολικοί, καλλιτεχνική υπέρβαση, ώστε να φτιαχτεί ό,τι είδαμε, εν τέλει, στη μεγάλη οθόνη», απαντάει ο κ.Μπαλτάκος, που υπογραμμίζει: «Πολλές, ωστόσο, από τις σκηνές της ταινίας αντικατοπτρίζουν την πραγματική εικόνα των Σπαρτιατών. Την θέλησή τους για τη μάχη, την αγωγή και την ζωή τους. Επαναλαμβάνω ότι βλέπουμε ταινία και όχι ντοκιμαντέρ».
Δηλαδή;
Πάρε παράδειγμα τις σκηνές της μάχης. Είναι γνωστό ότι οι Σπαρτιάτες πολεμούσαν με φάλαγγα. Στη ταινία τους βλέπουμε και σε μάχες σώμα με σώμα. Είναι κι αυτή μια υπερβολή για την λειτουργικότητα ενός φιλμ, που παρακολουθούμε το 2007. Αλλά οι μάχες με τη φάλαγγα έχουν απεικονιστεί στην εντέλεια. Σημαίνει ότι ο σκηνοθέτης και οι υπόλοιποι δημιουργοί, ήξεραν πολύ καλά για ποιους μιλούσαν.
Ναι αλλά ο Εφιάλτης παρουσιάζεται κάτι σαν Κουασιμόδος…
Ναι. Δεν ήταν, φυσικά, έτσι…
Ήταν άνθρωπος… κανονικός;
Φυσικά, ο οποίος, μάλιστα, πήγε στον Ξέρξη επειδή ήξερε το Καλλίδρομο και έναντι χρηματικών ανταλλαγμάτων, πρόδωσε τους Σπαρτιάτες…
Στο βιβλίο σας περιγράφετε τον θάνατο του Εφιάλτη. Δηλαδή την δολοφονία του από ομάδα Σπαρτιατών, με επικεφαλής τον Αθηνάδη…
Ο Εφιάλτης δολοφονήθηκε. Πρώτος το είχε γράψει ο Ηρόδοτος σημειώνοντας μάλιστα ότι γνωρίζει τους ανθρώπους που τον σκότωσαν, δέκα χρόνια μετά την Μάχη των Θερμοπυλών και θα μας τους αποκάλυπτε σε επόμενο σύγγραμμά του. Κάτι που δεν έγινε ποτέ. Με αυτή την αφορμή, έγραψα το μυθιστόρημά μου. Εκεί όπου τελειώνει η ιστορία, άρχισε η δική μου μυθοπλασία.
Προφανώς το ότι οι Σπαρτιάτες προσεταιρίστηκαν την σύζυγο του Εφιάλτη, Φοίβη, για να τον ανακαλύψουν καλύτερα, είναι μυθοπλαστικό στοιχείο…
Ακριβώς. Το ιστορικό γεγονός είναι, όμως, ότι ο Εφιάλτης δολοφονήθηκε. Ως Μανιάτης είμαι σίγουρος ότι τον σκότωσαν οι Σπαρτιάτες.
Οι οποίοι είναι έτσι όπως τους περιγράφει η ταινία;
Μα ήταν σκληροί και αδίστακτοι στη μάχη. Η Σπάρτη ήταν μια ιδιαίτερη κοινωνία, με συγκεκριμένη δομή και φιλοσοφία. Επειδή είναι και θέμα των ημερών, ξέρετε ότι οι Σπαρτιάτες είχαν υποχρεωτική δημόσια Παιδεία, σε αντίθεση με τους Αθηναίους, όπου η εκπαίδευσή τους ήταν μόνο ιδιωτική. Μιλάμε για μια πραγματικά αταξική κοινωνία, με ίσα δικαιώματα και υποχρεώσεις προς τους πολίτες της. Είχαν επίσης συγκεκριμένες απόψεις για τη ζωή, το θάνατο, την αγάπη και τον έρωτα, την τέχνη, την μύηση και την αλήθεια. Και φυσικά για τον πόλεμο…
Ναι, αλλά στην ταινία δεν φαίνονται πουθενά οι 700 Θεσπιείς που συμμετείχαν στη μάχη…
Αυτοί βρέθηκαν τυχαία στις Θερμοπύλες και βεβαίως δεν ήταν επαγγελματίες πολεμιστές όπως οι Σπαρτιάτες. Η ιστορία, άγνωστο γιατί, τους ξέχασε…
Δεν ενοχληθήκατε λοιπόν, από το όλο δημιούργημα;
Όχι. Ίσως γιατί είχα διαβάσει και το κόμικ και ήμουν προετοιμασμένος…
!
