«Ούτε ένα βήμα πίσω. Ο Βόλγας έχει μόνο μία όχθη»
Μια ιστορική διαταγή του Ι.Β.Στάλιν που υπήρξε σαν σήμερα το 1942: "Ούτε βήμα πίσω"!
Η πρόταση μας είναι, σήμερα Σάββατο να αφιερώσετε τρεις ώρες και να δείτε, το επικό δράμα «Η Μάχη του Στάλινγκραντ» του Βλαντιμίρ Πετρόφ.
Είναι μια ταινία ασπρόμαυρη, με ελληνικούς υπότιτλους, γυρισμένη στην Σοβιετική Ενωση το 1949 και φυσικά περιγράφει τα ιστορικά γεγονότα του Β' Παγκόσμιου Πολέμου, -ειδικότερα την Μάχη του Στάλινγκραντ -από την οπτική οπτική γωνία, του τότε καθεστώτος της ΕΣΣΔ.
Κάνουμε αναφορά σ' αυτό το γεγονός γιατί δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το αποτέλεσμα αυτής της μάχης θα καθόριζε σε μεγάλο βαθμό την έκβαση του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου, αλλά και επειδή σαν σήμερα 27 Ιούλη του 1942 ο Ι. Β. Στάλιν, ηγέτης του κόμματος των μπολσεβίκων και του σοβιετικού λαού, υπογράφει την υπ’ αριθ. 227 διαταγή, γνωστότερη με το όνομα «Ούτε βήμα πίσω! (Ни шагу назад!)».
(Το να καταλάβουν οι επιδρομείς ναζί μια πόλη που έφερε ο όνομα του τότε Γενικού Γραμματέα του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης, Ιωσήφ Στάλιν, καταλαβαίνει κανείς τι ψυχολογική επίδραση θα είχε στον Σοβιετικό λαό και πώς θα μπορούσε να επηρεάσει όλη την εξέλιξη του πολέμου).
Πολύ εύκολα, και θέλοντας να κάνουμε ένα "αγιογράφημα" στον Ιωσήφ θα μπορούσαμε να παραθέσουμε το σχετικό απόσπασμα για την διαταγή του Στάλιν που έφερε τον τίτλο "Ούτε βήμα πίσω" από το γνωστό βιβλίο του Βέλγου Λούντο Μάρτενς "Μια άλλη ματιά στον Στάλιν".
Θα παίζουμε όμως στα "χωράφια" τους.
Θα παραθέσουμε απόσπασμα απ΄το βιβλίο "Στάλινγκραντ" του Αγγλου ιστορικού Antony Beevor, ενός προσώπου που μόνο για φιλοκομμουνιστικές τάσεις δεν μπορεί να τον κατηγορήσει κανένας. (Αντισοβιετικό μένος όμως μπορείς να του αποδώσεις, αφού εντελώς ατεκμηρίωτα αναφέρει στο βιβλίο του ότι το σοβιετικό καθεστώς εκτέλεσε πάνω από 10.000 στρατιώτες οι οποίοι υποτίθεται έδειξαν δειλία και λιποτάκτησαν. Πιθανόν να υπήρξαν και τέτοια περιστατικά. Σε καμιά περίπτωση όμως δεν είχαν στις διαστάσεις που αναφέρει ο Άγγλος ιστορικός),
Αντιγράφουμε, λοιπόν από το βιβλίο, που αναφέραμε, του Antony Beevor:
... Το μίσος των ναζιστών προς τους Ρώσους είχε επισφραγιστεί με τις θηριωδίες που είχαν διαπράξει το 1941. Δεν θα πρέπει να λησμονούμε ότι οι θάλαμοι αερίων του Αουσβιτς δοκιμάστηκαν για πρώτη φορά πάνω σε εξακόσιους Σοβιετικούς αιχμαλώτους πολέμου. Οπως ήταν αναμενόμενο, τα αισθήματα μίσους και εκδίκησης έγιναν πολύ σύντομα αμοιβαία.
Η σκληρότητα αυτή, θα μπορούσαμε να πούμε ότι έφτασε στο απόγειό της με την ιστορική μάχη του Στάλινγκραντ, όπου, βέβαια, για την ΕΣΣΔ ήταν μάχη επιβίωσης. Αν χανόταν, ίσως να μη χανόταν απλώς μια μάχη αλλά ένας ολόκληρος πόλεμος.
«Σάπιο οικοδόμημα»
Αυτό το δραματικό χρονικό καταγράφει με τον γνωστό αφηγηματικό του οίστρο ο Αγγλος ιστορικός και απόστρατος αξιωματικός Αντονι Μπίβορ. Το Στάλινγκραντ θα αποτελούσε την κορωνίδα της περιβόητης επιχείρησης Μπαρμπαρόσα, της εισβολής στην ΕΣΣΔ, που είχε ξεκινήσει τον Ιούνιο του 1941.
Τότε, πίστευαν όλοι στη Γερμανία ότι η ΕΣΣΔ ήταν ένα «σάπιο οικοδόμημα» το οποίο θα «κατέρρεε» πολύ σύντομα, δεδομένου ότι από τις περίφημες εκκαθαρίσεις του Στάλιν κατά τη δεκαετία του '30 είχαν σφαγιαστεί ή εξοριστεί 36.671 αξιωματικοί του Κόκκινου Στρατού.
Το μεγαλύτερο σφάλμα των Γερμανών όμως ήταν ότι υποτίμησαν τον «Ιβάν», τον απλό σοβιετικό στρατιώτη, ο οποίος επέδειξε όχι μόνο απαράμιλλο θάρρος και αυτοθυσία, αλλά και ένα ακλόνητο πείσμα να μην παραδοθεί, ακόμα και όταν βρισκόταν κάτω από άκρως δυσχερείς συνθήκες.
Την παρτίδα έσωσε και το πανίσχυρο Κομμουνιστικό Κόμμα που, παρά το σοκ από την επίθεση, οργάνωσε έναν απίστευτο άθλο μεταφοράς των βιομηχανικών μονάδων από τα σύνορα προς το εσωτερικό της χώρας και ένωσε τους έως τότε τρομοκρατημένους σοβιετικούς πολίτες.
Επικεφαλής του τιτάνιου αυτού έργου, ο δαιμόνιος Στάλιν, ο οποίος ξέθαψε και την έκφραση «Μεγάλος Πατριωτικός Πόλεμος», που είχε χρησιμοποιηθεί στον αγώνα των Ρώσων εναντίον του Ναπολέοντα το 1812. Αυτό που για τους Γερμανούς ήταν η «κεντρική λεωφόρος της Ρωσίας», η σίγουρη οδός προς τη νίκη, για τον Στάλιν ήταν το απόλυτο εθνικό σύμβολο που έπρεπε να προφυλαχθεί πάση θυσία.
Η διαταγή του ήταν σαφής: «Ούτε ένα βήμα πίσω. Ο Βόλγας έχει μόνο μία όχθη». Πολύ σύντομα, οι Ρώσοι καθήλωσαν τους εισβολείς ανάμεσα στα ερείπια της παγωμένης πόλης.
Οι Γερμανοί στρατιώτες κινδύνευαν από τους ελεύθερους σκοπευτές, από τις νάρκες και τις αυτοσχέδιες χειροβομβίδες, τους φορτωμένους με εκρηκτικά σκύλους, ακόμα και από τα δικά τους Στούκας που δεν μπορούσαν μέσα στο χαλασμό να ξεχωρίσουν πάντα τα εχθρικά από τα φίλια τμήματα. Εκτός από τις φονικές οδομαχίες, είχε ξεκινήσει ένας ανελέητος ανταρτοπόλεμος: Ρώσοι ξεφύτρωναν από παντού, από τους υπονόμους, από τα υπόγεια (ο «πόλεμος με τους αρουραίους», όπως αποκλήθηκε), δεν υπήρχε πάντα σταθερό μέτωπο σε αυτές τις λυσσώδεις μάχες ανάμεσα σε μικρές, κατά βάση, μονάδες.
Αίμα και δάκρυα
Στις 2 Φεβρουαρίου 1943, η μάχη είχε τελειώσει. Ενενήντα ένας χιλιάδες Γερμανοί στρατιώτες, μαζί με τον διοικητή τους, παραδόθηκαν στους Σοβιετικούς. Πάνω από ένα εκατομμύριο άνθρωποι συνολικά είχαν σκοτωθεί. Από τους 91.000 Γερμανούς αιχμαλώτους, μόνο 5.000 κατόρθωσαν να επιστρέψουν το 1949 στην πατρίδα τους, ωστόσο περί τους 6.000 παρέμειναν έγκλειστοι σε σοβιετικά γκουλάγκ έως το 1955.
