Tο <<21 και η αλήθεια>> του Γιάννη Σκαρίμπα (1893-1984) τυπώθηκε από τις περίφημες εκδόσεις Κείμενα του Κερκυραίου Φίλιππου Βλάχου (1939-1989) και κυκλοφόρησε το 1971, μεσούσης της δικτατορίας, με αφορμή τα 150 χρόνια (τότε) από την Επανάσταση. Επισημαίνω το «μεσούσης της δικτατορίας», επειδή το βιβλίο τού Σκαρίμπα στέκεται εντελώς έξω από την «κρατούσα» άποψη για το ’21, χώνοντάς τα αγρίως στον κλήρο, τους προύχοντες, τους λογίους και τους πολιτικάντηδες πάνω στους οποίους ακούμπησε η «επίσημη» ιστορία. Επειδή όμως η προληπτική λογοκρισία για τα βιβλία είχε καταργηθεί από το φθινόπωρο του ’69 οι εκδόσεις γίνονταν άνευ... προκαταβολικών εμποδίων. Κάπως έτσι κυκλοφόρησε και «Το 21 και η Αλήθεια». Πριν μεταφέρω ένα μικρό απόσπασμα από το βιβλίο του Σκαρίμπα ας παραθέσω ένα από τα εισαγωγικά σημειώματα, που ανήκει στον σημαντικό, προοδευτικό ιστορικό του ’21 Δημήτρη Φωτιάδη (1898-1988). Γράφει ο Φωτιάδης: «Το Εικοσιένα, όπως το ξέρουμε μέσα από την επίσημη ιστορική παράδοση, μοιάζει με τ’ αναστραμμένο είδωλο που βλέπουμε να καθρεφτίζεται στα θαμπά νερά μιας λίμνης. Είναι βέβαια η ίδια εικόνα, μα δοσμένη από την ανάποδη. Για να γνωρίσει κανείς τ’ αληθινό Εικοσιένα, πρέπει να σκύψει πάνω σ’ άλλα κείμενα, σ’ εκείνα που προετοίμασαν το σηκωμό, σ’ αυτά που γράφτηκαν όσο βρόνταγε το καριοφίλι και άστραφτε το γιαταγάνι και στ’ απομνημονεύματα των αγωνιστών – του Μακρυγιάννη, του Κασομούλη, του Κολοκοτρώνη, του Φωτάκου, του Σπυρομίλιου, του Περραιβού, του Σπηλιάδη και τόσων άλλων. Δύο είταν τα Εικοσιένα: Το ένα του λαού και των πιο προοδευτικών ανθρώπων εκείνου του καιρού, το άλλο των κοτζαμπάσηδων και των πολιτικάντηδων. Του πρώτου οι ρίζες αντλούνε τους χυμούς τους από τα “Δίκαια του ανθρώπου” του Ρήγα Βελεστινλή, πάνω στ’ άλλο πέφτει βαρύς ο ίσκιος της “Πατρικής Διδασκαλίας” του Μακαριωτάτου Πατριάρχη της Αγίας Πόλης Ιερουσαλήμ Κυρ-Άνθιμου – ή πιο σωστά του Γρηγορίου». Πηγή:
Κωλοβλαχοι
