Όχι ότι θα ιδρώσει το αυτί των συριζαυγιτίκων τρολ αλλά καλό είναι δημοσιοποιούμε όσο περισσότερο μπορούμε ψύχραιμες και λογικές απόψεις.
Μέτριοι και δημοφιλείς Η συγγραφέας με τη μέτρια πένα· η τραγουδίστρια με τα μέτρια τραγούδια· ο ηθοποιός με τη μέτρια καριέρα· ο «επιστήμονας» με τη μέτρια κατάρτιση. Εκτός από τη μετριότητα, τα παραπάνω πρόσωπα-ψηφιακές μεταβλητές μοιράζονται και κάτι άλλο: εκρηκτική δημοτικότητα. Είναι...
www.kathimerini.gr
Άρης Αλεξανδρής
Μέτριοι και δημοφιλείς
Η συγγραφέας με τη μέτρια πένα· η τραγουδίστρια με τα μέτρια τραγούδια· ο ηθοποιός με τη μέτρια καριέρα· ο «επιστήμονας» με τη μέτρια κατάρτιση. Εκτός από τη μετριότητα, τα παραπάνω πρόσωπα-ψηφιακές μεταβλητές μοιράζονται και κάτι άλλο: εκρηκτική δημοτικότητα. Είναι δημοφιλή ακριβώς επειδή είναι μέτρια. Η αναιμική αυτοπραγμάτωση στους τομείς του άμεσου ενδιαφέροντός τους αντισταθμίζεται, όχι τυχαία, από μαγνητιστικά πυροτεχνήματα κοινωνικοπολιτικής κριτικής. Και η κοινωνικοπολιτική τους κριτική δεν είναι ούτε αυτή τυχαία, αντιθέτως αποτελεί προϊόν υπολογισμού: είναι σχεδιασμένη με τέτοιο τρόπο ώστε να προκαλέσει τη συμπάθεια των πιο θορυβωδών ατόμων του Διαδικτύου. Το πρόβλημα με τους δηλητηριώδεις επαίτες ψηφιακής συμπάθειας δεν είναι ότι είναι πολύ αριστεροί ή πολύ αντισυμβατικοί ή πολύ ευαίσθητοι ή πολύ ιδεολόγοι· το πρόβλημα είναι ότι δεν είναι τίποτα. Θρασείς και κατ’ ουσίαν απολίτικοι, είναι ό,τι επιτάσσει η ατζέντα τους: την Κυριακή υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τη Δευτέρα υπέρ της κρεμάλας.
Στοιχεία δημοκρατικής λειτουργίας
Στην –αρκετά σουρεαλιστική και ενδεχοµένως αχρείαστη– δεξίωση για την 48η επέτειο της αποκατάστασης της ∆ηµοκρατίας, η Πτ∆ είπε το αυτονόητο: το κράτος δικαίου δεν υποτάσσεται στις πλειοψηφίες και στους εφήµερους συσχετισµούς· η δικαιοσύνη δεν απονέµεται µε βάση το κοινό περί δικαίου αίσθηµα, αλλά σύµφωνα µε το Σύνταγµα και τους νόµους. Το νόηµα των διατυπώσεών της είναι σαφές και για τους µη νοµικούς: οι νόµοι είναι φτιαγµένοι µε τέτοιο τρόπο ώστε να λαµβάνουν υπόψη και τις πλειοψηφίες και τις µειοψηφίες, και την ηθική και το συναίσθηµα – και µε επιστηµονικές µεθόδους σταθµίζουν τα αλληλοσυγκρουόµενα συµφέροντα και έννοµα αγαθά µε στόχο το καλύτερο δυνατό κοκτέιλ ειρήνευσης και δικαιοσύνης. Το ζητούµενο δεν είναι η απόλυτη ηθική ικανοποίηση και η αριστοτελική κάθαρση. Είναι η κατά το δυνατόν υψηλότερη κοινωνική ασφάλεια µέσω της ισορροπίας και της τήρησης θεµελιωδών αρχών που ισχύουν πάντα, και στα καλά και στα άσχηµα. Η δηµοκρατία δεν είναι ούτε παριστάνει την αψεγάδιαστη· ο λόγος όµως που είναι προτιµότερη από κάθε άλλη επιλογή είναι ότι παραµετροποιείται και διορθώνεται διά των θεσµών της, δηλαδή µε διαδικασίες που την προστατεύουν από τις εκτροπές.
Ρίψη βλημάτων
Οσα άκουσε η Κατερίνα Σακελλαροπούλου για την οµιλία της στο Προεδρικό Μέγαρο αποτελούν µια ωραία σούµα της νοσηρότητας των κοινωνικών δικτύων και της άµετρης δύναµης που αυτά έχουν εκχωρήσει σε άτοµα εντυπωσιακής αµάθειας και κακεντρέχειας. Μία γνωστή καλλιτέχνις που, εύλογα, τείνει να προτιµά την πολιτική από την τέχνη της, καθότι η τελευταία εισπράττει χλιαρό χειροκρότηµα όταν δεν επικαλύπτεται από την πρώτη, χαρακτήρισε τη «στάση» της Πτ∆ «προκλητική». Ποιον προκάλεσε όµως η «στάση» της; Μήπως όσους αγνοούν πώς λειτουργούν οι ∆ηµοκρατίες; ∆εν πειράζει, ευκαιρία να µάθουν. Ευκαιρία να µάθουν επίσης ότι τα δοµικά στοιχεία του πολιτεύµατος δεν είναι «στάση», αλλά κατάσταση, από την οποία επωφελούνται και οι διαρκώς παραπονούµενοι (κυρίως αυτοί). Μία άλλη πολυτελής µετριότητα, χαρακτηριστικά αδαής και µε διαχρονική έφεση στο κράξιµο µε το χέρι στη µέση, έσπευσε να κάνει στην Πτ∆ (και πρώην πρόεδρο του ΣτΕ) µάθηµα Συνταγµατικού ∆ικαίου. Το σκεπτικό του ψόγου είναι απλό: η έµπειρη νοµικός δεν ξέρει νοµικά· ευτυχώς, ένα άτοµο µε πολλούς followers στο Facebook και την αντίστοιχη αυτοπεποίθηση είναι εδώ για να της κάνει φροντιστήριο.
Likes και αποσύνθεση
Το φαινόμενο είναι ενδεικτικό µιας γενικευµένης έκπτωσης. H (θεµιτή) ευκολία που χαρακτηρίζει την εκφορά γνώµης σήµερα, έχει παραγκωνίσει µία στοιχειώδη ηθική προϋπόθεση: τη γνώση. Ξαφνικά, το µόνο που χρειάζεται κανείς για να τοποθετηθεί σε ένα θέµα είναι ένας λογαριασµός στα social media· το µόνο που χρειάζεται για να βεβαιωθεί πως έχει απόλυτο δίκιο είναι να συναντήσει πρόσωπα µε παρόµοια βεβαιότητα. Παράλληλα, η µαζικότητα που εκπροσωπούν οι opinion leaders, µια µαζικότητα συναλλακτική, βασισµένη σε κολακείες, πονηριές και εύπεπτα τσιτάτα, δεν θέτει απλώς σε δεύτερη µοίρα τη γνώση και τα γεγονότα, αλλά συχνά κάνει σαν να µην υπάρχουν. ∆εν έχει σηµασία αν τα πεφωτισµένα accounts λένε ψέµατα ή µιλούν για εξειδικευµένα θέµατα χωρίς να διαθέτουν επιστηµονική εποπτεία. Το πωρωµένο κοινό τους είναι πεπεισµένο ότι η αλήθεια είναι θέµα γούστου.
Το θυμωμένο τέρας
Ο λαϊκισμός των social media, η αποκαθήλωση της αυθεντίας και ο ανερµάτιστος ψευδοακτιβισµός της woke κουλτούρας έχουν γεννήσει ένα είδος τροµοκρατίας: όποιος δεν εναρµονίζεται µε τα προτάγµατα του όχλου λιθοβολείται, χωρίς καν να έχει διαπράξει το «αδίκηµα» για το οποίο κατηγορείται. ∆εν αρκεί κανείς να αισθάνεται αποστροφή για τον Λιγνάδη και να περιµένει την αµετάκλητη καταδίκη του. Οφείλει και να καταπατήσει το τεκµήριο αθωότητάς του, διαφορετικά θεωρείται ύποπτος. Πριν από λίγες µέρες, ο Σωκράτης Μάλαµας έκανε το λάθος να ζητήσει την απόσυρση ενός πανό διαµαρτυρίας κατά του Λιγνάδη από συναυλία του· χρειάστηκε να επιτρέψει στους «αλληλέγγυους» να επαναφέρουν το πανό –και µάλιστα επί σκηνής– σε επόµενη συναυλία για να εξευµενίσει το οργισµένο πλήθος. Μάταια. Σε έναν κόσµο όπου νόµος θεωρείται το δίκαιο του θυµικού, κανείς δεν είναι ασφαλής. Ούτε καν ο όχλος.