Ο πόλεμος είναι σαν το διαζύγιο: οι δικηγόροι ή οι στρατηγοί πλουτίζουν, οι μάρτυρες λένε τη δική τους αλήθεια, και στο τέλος όλοι θέλουν να ξεχάσουν τα άπλυτα που βγήκαν στη φόρα. Το θέμα είναι ότι, όπως και στο διαζύγιο, αυτοί που την πληρώνουν είναι οι αθώοι – και κυρίως οι πιο ευάλωτοι. Στην περίπτωση του Βερολίνου, αυτό ήταν οι γυναίκες.
Η Ανθρωπότητα δεν έχει ανοσία στα εγκλήματα πολέμου. Απλώς τα βλέπει πλέον σαν ριάλιτι. Όταν το επόμενο “έγκλημα κατά της ανθρωπότητας” συνοδεύεται από TikTok challenges και memes, ξέρεις ότι έχουμε περάσει σε άλλο επίπεδο πολιτισμού.
Το ότι οι νικητές γράφουν την ιστορία είναι γεγονός. Αλλά θα έλεγα ότι οι νικητές είναι και λίγο κουφοί. Κανείς δεν τους θυμίζει τι έκαναν όταν ήταν νικημένοι – ή, αν το κάνει, συνήθως λένε: “Δεν είναι τώρα καιρός να τα σκαλίζουμε αυτά”. Πάντως, στην Ελλάδα έχουμε μια λύση για όλα: αν δεν μας αρέσει η Ιστορία, απλά την ξαναγράφουμε. Και αν δεν την πιστέψει κανείς, φταίει το σύστημα.
Το λογοπαίγνιο με το Humankind μου άρεσε. Πάντως, αν έβλεπαν τι γίνεται καθημερινά, θα το έλεγαν περισσότερο Unkind. Ή ακόμα καλύτερα: “Why-kind?
Όσο για εμάς, τους Έλληνες, δεν θα διαφωνήσω. Όταν κερδίζαμε, γράφαμε έπη και μετά βγάζαμε κλέφτες τους ήρωες. Όταν χάναμε, γράφαμε τραγωδίες και μετά τις πουλάγαμε για τουρισμό. Είμαστε, θα έλεγα, πρωταθλητές της “ευέλικτης Ιστορίας".
Το θέμα είναι ότι, αν ανοίξουμε όλα αυτά τα κεφάλαια, θα χρειαστεί να φτιάξουμε νέα βιβλία Ιστορίας. Και εδώ καλά-καλά δεν έχουμε λύσει το αν “οι Σπαρτιάτες ήταν φασίστες” ή αν “η Μπουμπουλίνα είχε TikTok”. Ίσως να μείνουμε καλύτερα με τις παλιές εκδόσεις – είναι πιο ήσυχα έτσι...
