EΠΙΤΡΟΠΟΣ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ
Στρασβούργο 19 Φεβρουαρίου 2009
Έκθεση του Thomas Hammarberg – Επιτρόπου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του Συμβουλίου της Ευρώπης
Σε συνέχεια της επίσκεψής του στην Ελλάδα στις 8 – 10 Δεκεμβρίου 2008
Θέμα: Ανθρώπινα δικαιώματα των μειονοτήτων
Περίληψη
Ο Επίτροπος Thomas Hammarberg και η αποστολή του επισκέφθηκαν την Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένης της περιοχής του Έβρου από τις 8 έως τις 10 Δεκεμβρίου 2008. Στο πλαίσιο αυτής της επίσκεψης ο Επίτροπος είχε συζητήσεις με τις κρατικές αρχές και τις μη κυβερνητικές, εθνικές και διεθνείς, οργανώσεις για συγκεκριμένα ζητήματα ανθρώπινων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων αυτών των μειονοτήτων. Ο Επίτροπος είχε επίσης συζητήσεις κι επαφές με μέλη των μειονοτικών ομάδων.
Στην παρούσα Έκθεση, ύστερα από μία περίληψη των κύριων χαρακτηριστικών και των θεμάτων που αφορούν τις μειονότητες στην Ελλάδα, ο Επίτροπος εστιάζει στα ακόλουθα κεντρικά σημεία:
Ι. Οι μειονότητες και το δικαίωμα στην ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι: Ο Επίτροπος εξακολουθεί να ανησυχεί για την άρνηση των αρχών να αναγνωρίσουν την ύπαρξη κάθε άλλου είδους μειονότητας, εκτός από την “Μουσουλμανική” και τις υπερβολικά περιοριστικές πρακτικές των Ελληνικών δικαστηρίων, τα οποία διεξάγουν αποτρεπτικό, κατ' αποτέλεσμα, έλεγχο σε αιτήσεις για συγκεκριμένες ενώσεις μειονοτήτων, τις οποίες αρνούνται να εγγράψουν στο μητρώο. Επίσης ανησυχεί σοβαρά για τα ακραία μέτρα που ελήφθησαν για την διάλυση μιας μειονοτικής ένωσης που λειτουργούσε στην Ελλάδα εδώ και δεκαετίες. Σε αυτό το πλαίσιο, ο Επίτροπος εκφράζει τις ανησυχίες του γι' αυτή την κατάσταση που έχει οδηγήσει πράγματι σε έναν αριθμό σχετικών προσφυγών ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Ανθρώπινων Δικαιωμάτων, το οποίο εξέδωσε ομόφωνες καταδίκες εναντίον της Ελλάδας. Ο Επίτροπος καλεί τις Ελληνικές αρχές να λάβουν άμεσα όλα τα απαραίτητα μέτρα προκειμένου να καταστεί δυνατή η αποτελεσματική άσκηση από τα μέλη των μειονοτήτων των δικαιωμάτων τους στην ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι, τηρώντας πλήρως τα πρότυπα του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την προστασία των μειονοτήτων.
ΙΙ. Προστασία των μελών μειονοτήτων που επηρεάζονται από την εφαρμογή του πρώην Άρθρου 19 του Κώδικα Ελληνικής Ιθαγένειας: Ο Επίτροπος χαιρετίζει τις προσπάθειες που έγιναν από τις Ελληνικές αρχές και τις καλεί να αναγνωρίσουν και πάλι άμεσα την ιθαγένεια των μελών των μειονοτήτων που τους αφαιρέθηκε η ιθαγένεια, σύμφωνα με την παραπάνω διάταξη και παρέμειναν στην χώρα. Η προσοχή των αρχών θα πρέπει να δοθεί στην παροχή ειδικής φροντίδας σε κάθε πρόσωπο από αυτά που είναι ηλίκιωμένο και / ή με περιορισμένα οικονομικά μέσα, ώστε να καλυφθεί η προστασία τους και ιατρικές υπηρεσίες όσων είναι σε ένδεια. Όσον αφορά τα μέλη των μειονοτήτων που τους αφαιρέθηκε η Ελληνική υπηκοότητα σύμφωνα με το πρώην Άρθρο 19 και έχουν παραμείνει στο εξωτερικό, ο Επίτροπος καλεί τις αρχές να εξετάσουν το ενδεχόμενο να αποκαταστήσουν αυτούς, ή τους διαδόχους τους, σύμφωνα με τις γενικές αρχές του διεθνούς δικαίου.
ΙΙΙ. Ο Μουφτής και η εφαρμογή του νόμου της Σαρία στην Ελλάδα: O Eπίτροπος λαμβάνει υπόψη τις πολύ σοβαρές ανησυχίες που έχουν εκφραστεί από αρμόδιες εθνικές και διεθνείς οργανισμούς για την εφαρμογή του νόμου της Σαρία σε Έλληνες Μουσουλμάνους πολίτες της Θράκης, όσον αφορά θέματα οικογενειακού και κληρονομικού δικαίου αό τον Μουφτή που έχει διοριστεί από το Ελληνικό κράτος. Δεδομένεων των ζητημάτων της ασυμβατότητας αυτής της πρακτικής με τα Ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα ανθρώπινων δικαιωμάτων, ο Επίτροπος συνιστά την αναθεώρησή της από τις αρχές, με την ταυτόχρονη θεσμοποίηση του ανοικτού και διαρκούς διαλόγους με τους εκπροσώπους της Μουσουλμανικής μειονότητς για όλα τα θέματα που τους επηρεάζουν στην καθημερινή τους ζωή και τα ανθρώπινα δικαιώματά τους, σύμφωνα με τα πρότυπα του Συμβουλίου της Ευρώπης. Κάθε τροποποίηση του ισχύοντος νομικού πλαισίου θα πρέπει να διενεργηθεί με την άμεση συμμετοχή της εκάστοτε μειονότητας που θα πρέπει να διευκολύνεται πλήρως στην ουσιαστική συμμετοχή της στην πολιτισμική και κοινωνική ζωή και τις δημόσιες σχέσεις. Εν τω μεταξύ, ο Επίτροπος ζητά από τις Ελληνικές αρχές να διασφαλίσουν αποτελεσματική επανεξέταση και έλεγχο από τα ημεδαπά δικαστήρια των δικαστικών αποφάσεων που έχουν εκδοθεί από τον Μουφτή.
Τέλος, με αυτή την έκθεση, ο Επίτροπος καλεί τις Ελληνικές αρχές να προχωρήσουν άμεσα στην επικύρωση ή την προσχώρηση σε συγκεκριμένες κεντρικές συμβάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης, όπως η Σύμβαση – Πλαίσιο για την προστασία των Εθνικών Μειονοτήτων, την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Εθνικότητα και το Τέταρτο Πρωτόκολλο της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
