ΧΡΙΣΤΟΦΙΑΣ - ΤΑΛΑΤ
Νέες συναντήσεις υπό τη σκιά έντονων ενδοκοινοτικών αντιπαραθέσεων
14.02.10 Ανταπόκριση από τη Λευκωσία
Tης Μαρίας Αβρααμίδου
Οι απευθείας διαπραγματεύσεις για το κυπριακό συνεχίζονται υπό τη σκιά και το βάρος έντονων εσωτερικών αντιπαραθέσεων και στις δύο κοινότητες. Η ανακοίνωση ότι οι διαπραγματεύσεις θα συνεχίζονταν μέχρι και λίγο πριν τις λεγόμενες ΤΚ εκλογές του Απριλίου έγινε παρουσία του ΓΓ του ΟΗΕ Μπαν Κι Μου στη Λευκωσία την προηγούμενη εβδομάδα, ωστόσο μόλις προχθές οι Χριστόφιας και Ταλάτ κατέληξαν στο πότε ακριβώς θα συναντηθούν.
Με βάση το πρόγραμμα των συναντήσεων που δόθηκε στη δημοσιότητα οι συνομιλίες σταματούν να είναι εντατικές, όπως συνέβαινε τον προηγούμενο μήνα, και οι δύο ηγέτες θα συναντούνται λιγότερο από μια φορά την εβδομάδα με τελευταία την 30η Μαρτίου δηλαδή λίγες μέρες πριν από τις λεγόμενες εκλογές του Απριλίου για ανάδειξη «προέδρου» των ΤΚ.
Έξοδος ΕΔΕΚ: ήταν πάντα αντιπολίτευση
Ο Πρόεδρος Χριστόφιας θα μεταβεί στην επόμενη συνάντησή του με τον ΤΚ ηγέτη στις 24 Φεβρουαρίου έχοντας χάσει από τον κυβερνητικό σχηματισμό το ένα εκ των τριών συγκυβερνώντων κομμάτων, την ΕΔΕΚ λόγω έντονων διαφωνιών στο κυπριακό. Η φημολογούμενη έξοδος της ΕΔΕΚ έγινε πραγματικότητα τη περασμένη Δευτέρα, όταν ο Πρόεδρος του Κινήματος, Γιαννάκης Ομήρου, με μια ομιλία στην οποία συνόψιζε την έντονη κριτική που το κόμμα του ασκούσε από την έναρξη των απευθείας διαπραγματεύσεων εναντίον των κυβερνητικών χειρισμών. Στην ουσία κάλεσε από τώρα τα στελέχη του κόμματός του να πουν «όχι» στη λύση που ο Δημήτρης Χριστόφιας και ο Μεχμέτ Αλί Ταλάτ δρομολογούν στο κυπριακό.
Η σχέση της ΕΔΕΚ με το Προεδρικό και το ΑΚΕΛ από την έναρξη των απευθείας διαπραγματεύσεων χαρακτηρίζεται επιεικώς προβληματική. Στην ουσία, σχεδόν με τίποτα και σχεδόν ποτέ το Κίνημα δεν συμφώνησε με τα όσα διέρρεαν ή ανακοινώνονταν επίσημα από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Συγκεκριμένα, διαφώνησαν έντονα με το ότι ο Πρόεδρος Χριστόφιας έσπευσε να δηλώσει ότι αποδέχεται να παραμείνουν στο νησί συνολικά 50.000 Τούρκοι, οι οποίοι εγκαταστάθηκαν μετά την εισβολή ή και γεννήθηκαν μετά την εισβολή στη Κύπρο. Επιπλέον, η ΕΔΕΚ διαχώρισε απόλυτα τη θέση της από την πρόταση του Προέδρου Χριστόφια για εκ περιτροπής προεδρία εντάσσοντάς την στο πλαίσιο των απαράδεκτα γενναιόδωρων προσφορών του Προέδρου προς τους Τουρκοκυπρίους. Γενικά και χωρίς ίχνος υπερβολής η εικόνα της κυβέρνησης προς τα έξω ήταν ένα συνονθύλευμα αντιπαραθέσεων για κάθε κόμμα ή τελεία που πρότεινε ο Πρόεδρος Χριστόφιας στις διαπραγματεύσεις.
Η ΕΔΕΚ και το επίσης συγκυβερνών κόμμα ΔΗΚΟ στην κριτική τους για το κυπριακό βρίσκονταν όλους αυτούς τους μήνες σε πλήρη ευθυγράμμιση με το ακροδεξιό ΕΥΡΩΚΟ και το κόμμα των Οικολόγων. Τελευταία κοινή τους πράξη ήταν το ότι αρνήθηκαν και εν τέλει δεν παρευρέθηκαν σε δεξίωση που ο ΓΓ του ΟΗΕ παρέθεσε κατά τη παραμονή του στη Κύπρο, εξαιτίας του ότι ο κύριος Μουν συνάντησε τον κύριο Ταλάτ στο γραφείο του. Τα τέσσερα κόμματα θεώρησαν απαράδεκτη την εξέλιξη αυτή και δεν ικανοποιήθηκαν από τις διευκρινήσεις του ΟΗΕ ότι ο Οργανισμός αναγνωρίζει μόνο την κυπριακή δημοκρατία. Η ελληνοκυπριακή πλευρά εκπροσωπήθηκε στη δεξίωση του κ. Μουν από τον ΓΓ του ΑΚΕΛ και τον Πρόεδρο του ΔΗΣΥ.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας σε επίσημη ανακοίνωσή του μετά την απόφαση της ΕΔΕΚ από την κυβέρνηση καθρέφτισε την κοινή αίσθηση και εκτίμηση λέγοντας ότι «η ΕΔΕΚ, ενώ λάμβανε μέρος στην κυβέρνηση, λειτουργούσε ουσιαστικά σαν αντιπολίτευση, τόσο στο Κυπριακό όσο και σε πολλά ζητήματα εσωτερικής διακυβέρνησης».
Η ουσία τώρα έγκειται στο πώς αυτή η αποχώρηση θα επηρεάσει τις διαπραγματεύσεις. Από τη μια πλευρά δίνεται η εντύπωση ότι το λεγόμενο «απορριπτικό» μέτωπο αρχίζει να αποχωρεί από τη συγκυβέρνηση και έτσι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα μπορέσει πλέον να ασκεί μια πιο «καθαρή» επικοινωνιακή πολιτική για το τί πραγματικά τρέχει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Ωστόσο, από την άλλη εκφράζεται ο φόβος ότι η αποχώρηση της ΕΔΕΚ από την κυβέρνηση θα σπρώξει το κόμμα και τους οπαδούς του σε υιοθέτηση ακόμη πιο ακραίων θέσεων στο κυπριακό μειώνοντας έτσι τις πιθανότητες για μια θετική έκβαση ενός μελλοντικού δημοψηφίσματος. Την ίδια στιγμή, η συντριπτική πλειοψηφία με την οποία το κόμμα έλαβε την απόφαση για αποχώρηση δεν αφήνει περιθώρια για κάποια ουσιαστική ή δυναμική διαφοροποίηση στελεχών του που οι θέσεις τους στο Κυπριακό είναι λιγότερο ακραίες.
Θα τους σώσει ο Ντερβίς Έρογλου
Οι συγκλίσεις, που η κυβέρνηση ανακοίνωσε στα θέματα της διακυβέρνησης παρουσία του Μπαν Κι Μουν, στην κυριολεξία χάθηκαν ανάμεσα στις αντιπαραθέσεις των συγκυβερνώντων κομμάτων αλλά και του Προεδρικού και της αντιπολίτευσης. Επιπλέον, εξουδετερώθηκε πλήρως η δυναμική που έπρεπε να δημιουργήσει η τοποθέτηση του προεδρικού για υποχώρηση Ταλάτ από ακραίες θέσεις.
Στην πραγματικότητα, η προοπτική μιας ομοσπονδιακής διζωνικής λύσης στο Κυπριακό φοβίζει το λεγόμενο απορριπτικό μέτωπο στην ελληνοκυπριακή πλευρά, το οποίο θα σωθεί από την προοπτική της λύσης σε περίπτωση που εκλεγεί ο ΤΚ πολιτικός και «πρωθυπουργός», Ντερβίς Έρογλου ως λεγόμενος Πρόεδρος των ΤΚ. Ο κ. Έρογλου έχει δηλώσει πολλές φορές ότι δεν επιθυμεί ομοσπονδιακή λύση του Κυπριακού και ότι αντιθέτως, επιθυμεί να συνεχιστεί η παρούσα κατάσταση.
Οι μέχρι σήμερα δημοσκοπήσεις, όπως τουλάχιστον δημοσιεύονται στον ΤΚ Τύπο, φέρουν τον ηγέτη της ΤΚ δεξιάς να προηγείται και μάλιστα με διψήφιο αριθμό του Μεχμέτ Αλί Ταλάτ. Εκτιμάται μάλιστα ότι μόνη περίπτωση για να έχει πιθανότητες επανεκλογής ο κ. Ταλάτ είναι να υπάρξει και δεύτερος υποψήφιος από το χώρο της δεξιάς έτσι ώστε να διασπαστούν οι δεξιοί ψηφοφόροι.
Ο κ. Ταλάτ ακόμη δεν έχει εξαγγείλει επίσημα την υποψηφιότητά του και στο παρόν στάδιο καταβάλλει προσπάθειες να κερδίσει τη στήριξη των υπόλοιπων ΤΚ κομμάτων της αριστεράς πέραν του Τουρκικού Ρεπουπλικανικού Κόμματος, από το οποίο προέρχεται. Σε κάθε περίπτωση, ηγέτες άλλων αριστερών ΤΚ κομμάτων έχουν κατά καιρούς επιβεβαιώσει ότι εξετάζουν σοβαρά το ενδεχόμενο να διεκδικήσουν την «προεδρία» με δικό τους υποψήφιο, κάτι που θα αποδυναμώσει περαιτέρω τον κ. Ταλάτ.
Στο πλαίσιο των επαφών του, ο κύριος Ταλάτ συναντήθηκε την περασμένη Πέμπτη με τον ΓΓ του κόμματος Ενωμένη Κύπρος, Ιζέτ Ιτζιάν, ωστόσο δεν διαφάνηκε αν τελικά απέσπασε στήριξη για την υποψηφιότητά του.
Αριστερό αδιέξοδο;
Η συγκυρία να βρίσκονται δύο αριστεροί ηγέτες στα πηδάλια των δύο κοινοτήτων στο νησί είναι αμφίβολο αν θα κρατήσει και μετά τις «εκλογές». Την ίδια στιγμή, η ενδεχόμενη εκλογή Έρογλου δεν αφήνει περιθώριο για αισιόδοξα σενάρια για την επανένωση της Κύπρου. Αντιθέτως, θεωρούμε ότι το ορόσημο των ΤΚ εκλογών είναι ίσως το τελευταίο ορόσημο μέσα στο οποίο οι δύο ηγέτες έπρεπε να είχαν καταλήξει σε μια συμφωνημένη λύση στο κυπριακό.
Ο πρόεδρος Χριστόφιας και οι συνεργάτες του υπερασπίζονται τη στρατηγική τους να μην αποδεχθούν κανένα χρονοδιάγραμμα για τις διαπραγματεύσεις λέγοντας ότι «ο Κύριος Ταλάτ είναι αυτός που έπρεπε να βιάζεται και να νιώθει την πίεση από τις λεγόμενες εκλογές» και ως εκ τούτου», συνεχίζουν, «έπρεπε να ήταν διαλλακτικότερος στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων».
Την ίδια στιγμή, ΤΚ πολιτικοί αναλυτές υποστηρίζουν ότι το φάντασμα του 2004 πλανάται πάνω από τις συναντήσεις των Χριστόφια και Ταλάτ και τονίζουν ότι ο κύριος Ταλάτ δεν ξεπέρασε την «προδοσία» του τότε ΓΓ του ΑΚΕΛ και νυν Προέδρου της Δημοκρατίας, φίλου και συντρόφου του, Δημήτρη Χριστόφια, όταν το 2004 είπε «όχι» στο Σχέδιο Ανάν. Αν ο κύριος Ταλάτ, λένε οι ίδιες πηγές, ξεπερνούσε την πικρία του, τότε με τις κατάλληλες μανούβρες θα έπειθε την Τουρκία να κάνει τις αναγκαίες υποχωρήσεις στο Κυπριακό και η πρόοδος στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων θα ήταν σαφώς μεγαλύτερη.
Σε κάθε περίπτωση, οι υποστηρικτές της επανένωσης, ένθεν και ένθεν της πράσινης γραμμής, ελπίζουν πραγματικά να μην χρειαστεί να γίνει στο μέλλον μια εκτίμηση του γιατί και πώς δύο αριστεροί ηγέτες δεν κατάφεραν να τα βρουν...
εφημ ΕΠΟΧΗ 14.2.2010
