Ναπολέων Ζέρβας (1891-1957).
Στις 10 Δεκεμβρίου συμπληρώνονται 50 χρόνια από τον θάνατο του Στρατηγού Ναπολέοντος Ζέρβα, αρχηγού της μεγαλύτερης πατριωτικής αντιστασιακής οργανώσεως κατά την διάρκεια της κατοχής, των ΕΟΕΑ-ΕΔΕΣ. O Ζέρβας ίδρυσε τον Εθνικό Δημοκρατικό Ελληνικό Σύνδεσμο (ΕΔΕΣ) στις 11 Σεπτεμβρίου 1941 και στις 28 Ιουλίου 1942 ανήγγειλε την ίδρυση των Εθνικών Ομάδων Ελλήνων Ανταρτών (ΕΟΕΑ). Οι ΕΟΕΑ ήλεγχαν τα ορεινά της Ηπείρου και η ΕΚΚΑ την περιοχή της Παρνασσίδος, πριν την άνανδρη δολοφονία του Ψαρρού από τον Βελουχιώτη.
Στις 27 Αυγούστου 1944 ο Ζέρβας απηύθυνε προκήρυξη προς τους ενόπλους Τσάμηδες που εξακολουθούσαν να μάχονται στο πλευρό των Γερμανών, καλώντας τους για τελευταία φορά να καταθέσουν τα όπλα. Η άρνηση των Τσάμηδων οδήγησε στην μεγάλη επίθεση του ΕΔΕΣ εναντίον τους, υπό την ηγεσία του Αριστείδη Κρανιά. Κατά τα Δεκεμβριανά o ΕΔΕΣ δέχθηκε απρόκλητη επίθεση από τον ΕΛΑΣ (Σαράφης και Βελουχιώτης) στην Ήπειρο, στα πλαίσια της κομμουνιστικής επιβουλής, η οποία προϋπόθετε την εξόντωση των εθνικιστών ανταρτών.
Ο Ναπολέων Ζέρβας γεννήθηκε το 1891 στην Άρτα. Κατατάχθηκε εθελοντής στο στράτευμα και κατά τους Βαλκανικούς πολέμους έλαβε επ’ ανδραγαθία τον βαθμό του ανθυπασπιστή. Φανατικός Βενιζελικός, προσχώρησε από τους πρώτους στο κίνημα της «Εθνικής Αμύνης» που εκδηλώθηκε το 1916, πήρε μέρος σε πολλές μάχες του Μακεδονικού Μετώπου (1917-1918) και το 1920 έφθασε στον βαθμό του ταγματάρχη. Με την επιβολή της δικτατορίας του Θεοδώρου Πάγκαλου (Ιούνιος 1925) ο Ζέρβας διορίστηκε φρούραρχος Αθηνών.
Ωστόσο, ο Ζέρβας πήρε μέρος στο πραξικόπημα του Γεωργίου Κονδύλη που ανέτρεψε τον Πάγκαλο. Όταν τον Σεπτέμβριο του 1926 ο Κονδύλης αποφάσισε τη διάλυση της «Δημοκρατικής Φρουράς», ο Ζέρβας προέβαλε αντίσταση, με αποτέλεσμα να διεξαχθούν πολύνεκρες μάχες στην Αθήνα ανάμεσα τους άνδρες του και στις δυνάμεις του κυβερνητικού στρατού. Μετά την επικράτηση των κυβερνητικών ο Ζέρβας καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη. Αμνηστεύθηκε από τον Ελευθέριο Βενιζέλο τον Οκτώβριο του 1928.
Μεταπολεμικώς, ο Ζέρβας ίδρυσε το Εθνικό Κόμμα και στις εκλογές του 1946 εξελέγη βουλευτής Ιωαννίνων, ενώ το κόμμα του κέρδισε συνολικά 25 έδρες. Στην κυβέρνηση Μαξίμου ανέλαβε το υπουργείο Δημοσίας Τάξεως και συγχώνευσε το κόμμα του με το κόμμα των Φιλελευθέρων. Στις 2 Σεπτεμβρίου 1950 ανέλαβε το υπουργείο Δημοσίων Έργων στην κυβέρνηση Σοφοκλή Βενιζέλου. Στις εκλογές του 1952 δεν κατόρθωσε να εκλεγεί βουλευτής και έκτοτε αποσύρθηκε από την ενεργό πολιτική.
