Aνατομία του πεπτικού συστήματος
Παρουσιάζουμε εν συντομία τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί φυσιολογικά το πεπτικό σύστημα (εικόνα 1).
Μετά τη μάσηση της τροφής και την κατάποση, η τροφή οδηγείται στον οισοφάγο. Με τις συσπάσεις του οισοφάγου η τροφή οδηγείται στο στομάχι. Στο στομάχι διακρίνουμε τις εξής ανατομικές περιοχές: Το θόλο, το σώμα, το άντρο και τον πυλωρό (εικόνα 2). Στο στομάχι η τροφή αναμιγνύεται με το γαστρικό υγρό, αραιώνεται και κατακερματίζεται. Το γαστρικό υγρό που παράγεται από ειδικά κύτταρα του βλεννογόνου στην περιοχή του θόλου και του σώματος, περιέχει υδροχλωρικό οξύ και διάφορους παράγοντες που βοηθούν στη διάσπαση της τροφής και την απελευθέρωση των βιταμινών της τροφής (κυρίως βιταμίνη Β12). Φυσιολογικά το στομάχι χωράει 1-1.5 λίτρα υγρών και τροφής. Η διάταση των τοιχωμάτων του θόλου και του σώματος προκαλεί το αίσθημα του κορεσμού, η ποσότητα όμως της τροφής που απαιτείται για να προκληθεί κορεσμός διαφέρει από άτομο σε άτομο. Η τροφή ανάλογα με την ποιότητά της παραμένει στο στομάχι από 30 λεπτά μέχρι 3 ώρες. Τα υγρά παραμένουν λιγότερο από τα στερεά. Ο στόμαχος με τις συσπάσεις του μυϊκού του τοιχώματός αδειάζει το περιεχόμενό του στο δωδεκαδάκτυλο και το λεπτό έντερο. Η κένωση του στομάχου δεν είναι συνεχής αλλά διαλείπουσα και ρυθμίζεται από την βαλβίδα του πυλωρού. Η βαλβίδα του πυλωρού δεν επιτρέπει την είσοδο συμπυκνωμένης τροφής στο λεπτό έντερο. Η διέλευση επιτρέπεται μόνο όταν η τροφή έχει αραιωθεί επαρκώς με τα γαστρικά υγρά. Όταν η βαλβίδα του πυλωρού δεν λειτουργεί, όπως στην περίπτωση χειρουργικών επεμβάσεων στο στομάχι, η ταχεία διέλευση συμπυκνωμένης τροφής στο λεπτό έντερο προκαλεί δυσφορία, ναυτία, εφίδρωση, αδυναμία και λιποθυμία. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται σύνδρομο dumping. Το λεπτό έντερο έχει μήκος 4,5 – 6 μέτρα και είναι το όργανο στο οποίο γίνεται η απορρόφηση όλων των θρεπτικών συστατικών της τροφής. Η πρώτη μοίρα του λεπτού εντέρου ονομάζεται δωδεκαδάκτυλο (εικόνα 2). Στη θέση αυτή εκβάλλουν οι πόροι του ήπατος (χοληδόχος πόρος) και του παγκρέατος (παγκρεατικός πόρος). Το υπόλοιπο λεπτό έντερο διακρίνεται στη νήστιδα και τον ειλεό. Τα υγρά του ήπατος και του παγκρέατος (χολή και παγκρεατικό υγρό) είναι απαραίτητα για την διάσπαση της τροφής και την πλήρη απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών. Εάν η τροφή δεν αναμιχθεί επαρκώς με τα χολοπαγκρεατικά υγρά, έχουμε δυσαπορρόφηση λίπους, πρωτεΐνης και αρκετών βιταμινών. Το γεγονός αυτό εκμεταλλευόμαστε στις επεμβάσεις παράκαμψης (by-pass) ώστε να περιορίσουμε την απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών της τροφής. Στην πρώτη μοίρα του λεπτού εντέρου, δηλαδή στο δωδεκαδάκτυλο και στην αρχή της νήστιδας, γίνεται η απορρόφηση του σιδήρου και του ασβεστίου. Το λεπτό έντερο καταλήγει στο παχύ έντερο μέσω μιας άλλης βαλβίδας, της ειλεοτυφλικής. Το παχύ έντερο είναι το τελικό τμήμα του πεπτικού συστήματος, έχει μήκος περίπου 1.5 μέτρο και καταλήγει στον πρωκτό. Στο παχύ έντερο γίνεται περιορισμένη απορρόφηση νερού και ιχνοστοιχείων και η ζύμωση των υπολειμμάτων της τροφής έτσι ώστε τα κόπρανα να συμπυκνωθούν και να γίνουν στερεά.
en.wikipedia.org
