Για τους προγόνους των Βουλγάρων, τους «Πρωτοβουλγάρους» (βουλγαρικά прабългари), δεν έχουμε ίδιες καταγραφές. Ό,τι γνωρίζουμε προκύπτει από τη συγκριτική μελέτη βυζαντινών, αραβικών, περσικών, ινδικών και ρωσικών πηγών της εποχής ή από ανασκαφές.
Κατά την κυρίαρχη θεωρία πρόκειται για τουρκικό νομαδικό φύλο καταγόμενο από την κεντρική Ασία, το οποίο μιλούσε μία αρχαία τουρκική γλώσσα, πρόγονο της σημερινής τσουβασικής, και σταδιακά μεταξύ 2ου - 4ου αιώνα μ.Χ. εγκαταστάθηκε στη στέπα βορείως της Αζοφικής Θάλασσας. Η τουρανική καταγωγή των Πρωτοβουλγάρων επιβεβαιώνεται από το όνομά τους («bulģa» που σημαίνει «ανακατεύω»), τους τίτλους της ιεραρχίας τους (όπως διασώζονται σε ελάχιστες επιγραφές